W roku Macieja z Miechowa (Miechowity), przypadającego w 500-lecie jego śmierci, pociągowi Intercity relacji Kraków Główny – Piła Główna nadano imię tego z najwybitniejszych synów ziemi miechowskiej. Pierwszy kurs z udziałem m.in. Ministra Infrastruktury Andrzeja Adamczyka oraz samorządowców, w tym włodarzy Powiatu Miechowskiego, odbył się w niedzielę 11 czerwca 2023 roku.
PKP IC Miechowita z Krakowa wyjechał punktualnie o 10.20. Na peronie kolejowym stacji Miechów pociąg zatrzymał się o 10.49. Tam z udziałem Ministra Andrzeja Adamczyka, włodarzy Powiatu Miechowskiego – Starosty Jacka Kobyłki, Wojciecha Domagały z Zarządu Powiatu, Przewodniczącego Rady Powiatu Krzysztofa Świerczka i radnych Pawła Janickiego i Sylwii Sucheckiej oraz burmistrza Dariusza Marczewskiego, odbył się briefing prasowy.
– Zatrzymujemy się w Miechowie, ale nie zatrzymujemy polskiej kolei, wręcz odwrotnie. Jedziemy dalej, coraz szybciej, do coraz większej ilości przystanków kolejowych, z coraz szerszą ofertą dostępu do linii kolejowych – podkreślał Minister Adamczyk zapowiadając jednocześnie obowiązujący od 11 czerwca nowy rozkład kolejowy. – Rozbudowujemy, modernizujemy, przywracamy blask polskiej kolei, a jednocześnie przywracamy szacunek dla kolejarzy – dodał. Minister wspomniał również, iż jedną z misji PKP jest dbałość o pamięć historyczną i o wielkich Polakach. Jednym z nich był właśnie Maciej Miechowita, którego imię nosi pociąg z Krakowa do Piły.
– To wzruszająca i historyczna chwila dla Miechowian, ponieważ nasz wielce zasłużony obywatel symbolicznie pojechał do Piły. To uhonorowanie i promocja nietuzinkowej osoby, która zasługuje na wyróżnienie – mówił Krzysztof Świerczek, Przewodniczący Rady Powiatu Miechowskiego i jednocześnie Wiceprezes PKP Intercity. Zaznaczył, iż dzieło nadania imienia Miechowity to nie tylko jego zasługa, ale też m.in. Ministra Andrzeja Adamczyka, który wyraził na to zgodę, za co podziękował mu podczas konferencji na peronie w Miechowie.
Nadanie imienia „IC Miechowita”, to jedno z szeregu wydarzeń, które towarzyszyć będą obchodom roku poświęconemu temu wybitnemu Miechowianowi, o czym mówił Burmistrz Dariusz Marczewski. Dzięki temu możemy pokazywać i promować tę wybitną postać.
Jak czytamy w materiale promocyjnym dystrybuowanym w „IC Miechowita”, Maciej z Miechowa był organizatorem nauki i najwybitniejszym historiografem wczesnego renesansu polskiego. To autor pierwszej drukowanej kroniki polskiej i pierwszej polskiej drukowanej książki medycznej na temat epidemii.
Urodził się w Miechowie ok. 1457 r. w rodzinie mieszczańskiej, noszącej nazwisko Karpiga (Carpiga). W rodzinnym mieście skończył szkołę parafialną, prowadzoną przez Zakon Kanoników Regularnych Stróżów Świętego Grobu Pańskiego w Jerozolimie, zwanych „bożogrobcami” i „miechowitami”, których główna siedziba na terenie Polski od 1163 r. r. znajdowała się właśnie w Miechowie.
Gruntowne wykształcenie w zakresie filozofii i astronomii Maciej Miechowita zdobył w w trakcie nauki na Wydziale Sztuk Wyzwolonych Akademii Krakowskiej, gdzie odbył również studia na Wydziale Lekarskim. Następnie pogłębiał wiedzę studiując we Włoszech (Bolonia, Padwa, Florencja), uzyskując tytuły doktora z medycyny i filozofii.
Mistrz Maciej był jedną z najwybitniejszych postaci przełomu XV i XVI wieku związanych z Akademią Krakowską – jej wykładowcą, profesorem i ośmiokrotnym rektorem (1501-1519), reformatorem, podkanclerzem, a także dziekanem Wydziału Medycznego. Ponadto był pisarzem medycznym, filozofem, historykiem, geografem, kanonikiem krakowskiej kapituły katedralnej, wreszcie filantropem oraz dobroczyńcą. Posiadał rozległe zainteresowania naukowe i pełnił funkcję lekarza na dworze króla Zygmunta I Starego oraz leczył jego poprzedników na polskim tronie – Aleksandra Jagiellończyka, Jana Olbrachta oraz króla Węgier Władysława II Jagiellończyka.
Jako kontynuator i duchowy wykonawca testamenty Jana Długosza, z którym zetknął się osobiście, Maciej z Miechowa stał się autorem pierwszego drukowanego kompendium dziejów ojczystych – napisanej w języku łacińskim „Chronica Polonorum”, czyli „Kroniki Polskiej”, wydanej w 1519 r. Są to pierwsze drukowane dzieje Polski, obejmujące czasy najwcześniejsze do 1506 r., będące podsumowaniem wieloletnich badan Miechowity nad historią i geografią ziem polskich. Innym dziełem jego autorstwa, a zarazem najważniejszą pozycją w dorobku pisarskim uczonego, jest „Tractatus de duabus Sarmatis Asiana et Europiania et de contentis in eis” (Traktat o dwóch Sarmacjach, Azjatyckiej i Europejskiej i o tym, co się w nich znajduje”) z 1517 r., uznawany za pierwszą w renesansie naukową pozycję opisującą geografię i etnografię wschodniej Europy oraz stanowiący pierwsze polskie dzieło etnograficzne, zaliczane do jednego z czołowych osiągnięć nauki polskiej doby odrodzenia.
Maciej Miechowita, nazwany przez współczesnych mu biografów „drugim Hipokratesem”, „kolumną Uniwersytetu” i „wielkim jałmużnikiem nauki i oświaty”, większość swojego majątku przekazał na cele Akademii Krakowskiej i klasztoru bożogrobców w Miechowie oraz oo. paulinów na krakowskiej Skałce. Darowizny Miechowity na odbudowę szkoły klasztornej w rodzinnym Miechowie i na rzecz konwentu miechowskiego miały charakter długu wdzięczności wobec szkoły miechowskiej i zakony bożogrobców. Zmarł 8 września 1523 r. w Krakowie.
Krzysztof Capiga
fot. Łukasz Żurek
